AYDINLATMA SİSTEMLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİ

1. Aydınlatmanın Amaçları

• Görsel konfor sağlamak (yeterli aydınlık, doğru renkler).

• Çalışma ve yaşam alanlarının işlevselliğini artırmak.

• Dekoratif ve estetik bir görünüm kazandırmak.

• Güvenlik sağlamak (özellikle dış mekanda).

• Enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik.

2. Aydınlatma Türleri

a) Doğal Aydınlatma

• Güneş ışığıyla sağlanır.

• Mimari tasarımda pencere, ışıklık, cam tuğla gibi elemanlarla artırılabilir.

b) Yapay Aydınlatma

Elektrik enerjisiyle çalışan aydınlatmalardır. 3 temel kategoriye ayrılır:

Genel (Ortamsal) Aydınlatma

• Tüm alanı eşit şekilde aydınlatır.

• Tavan armatürleri, avizeler, floresan lambalar vb.

Yerel (Görevsel) Aydınlatma

• Belirli bir iş veya alan için kullanılır (okuma lambası, mutfak tezgah ışığı).

Dekoratif (Vurgulu) Aydınlatma

• Sanatsal, mimari veya estetik öğeleri vurgulamak için kullanılır (LED şeritler, spotlar).

3. Aydınlatma Ekipmanları ve Armatür Türleri

Lamba Tipleri:

Armatür Türleri:

• Tavan armatürleri (sarkıt, gömme, yüzeye montajlı)

• Spot lambalar

• LED paneller

• Aplikler (duvar lambaları)

• Şerit LED sistemleri

• Projektörler (dış mekân)

4. Aydınlatma Planlamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Işık seviyesi (lüks/lux): Ortama göre yeterli aydınlık sağlanmalıdır.

  • Örnek: Ev oturma odası ≈ 150–300 lux, ofis ≈ 300–500 lux, hastane ≈ 1000 lux

• Renk sıcaklığı (Kelvin/K):

  • Sıcak beyaz (2700–3000K): Ev, oturma odası

  • Doğal beyaz (4000K): Ofis, okul

  • Soğuk beyaz (6000–6500K): Fabrika, hastane

• Renk geriverimi (CRI): Renklerin doğru görünmesini sağlar. (CRI >80 önerilir)

• Enerji verimliliği: LED sistemleri tercih edilmeli.

• Işık dağılımı ve gölgeleme: Homojen dağılım sağlanmalı, göz kamaşması önlenmeli.

5. Otomasyon ve Akıllı Aydınlatma Sistemleri

Modern sistemlerde aydınlatma kontrolü şu yollarla yapılabilir:

• Hareket sensörleri

• Zamanlayıcılar

• Akıllı ev sistemleri (Wi-Fi/Bluetooth ile kontrol)

• Dimmer (ışık şiddeti ayarlayıcı)

Bu sistemler enerji tasarrufu sağlar ve kullanıcı konforunu artırır.

6. Enerji Verimliliği ve Çevre Duyarlılığı

• LED’ler, geleneksel ampullere göre %80’e kadar enerji tasarrufu sağlar.

• Otomasyon sistemleri gereksiz enerji kullanımını önler.

• Geri dönüştürülebilir malzeme kullanımı önemlidir.

7. Aydınlatmada Güvenlik

• Suya dayanıklı (IP65 vb.) armatürler banyo/dış mekan gibi alanlarda kullanılmalıdır.

• Yangın riski oluşturabilecek aşırı ısınmalar önlenmelidir.

• Tüm aydınlatma ürünleri TSE, CE gibi standartlara uygun olmalıdır.